Het programma ‘Gezonde geboortezorg met de dynamische leeragenda’ is inmiddels een eind op streek en in de tweede bijeenkomst werd mooi zichtbaar hoe de deelnemende VSV’s voortdurend concrete stappen zetten en tastbare resultaten boeken. Maar hoe gaat zo’n proces in zijn werk? En hoe helpt de toolbox daarbij? Om dit inzichtelijk te maken voor wie er niet bij is, een korte beschrijving in dit blog.
Waar wil je eigenlijk aan werken? Het maken van een goed plan begint met een goede vraagstelling. Het kan best lastig zijn “jouw belangrijkste leervraag” meteen als volzin uit je mouw te schudden. Daarvoor moet je al helder voor ogen hebben welke doelen je hebt, welke problemen je ervaart in het nastreven daarvan en waar je prioriteiten liggen. In de startbijeenkomst binnen het programma is daarom allereerst gewerkt aan het vaststellen van wat de deelnemende monitors nu met hun VSV willen aanpakken. Het invullen van een problem statement matrix kan daarbij een handig hulpmiddel zijn, omdat het eenvoudig en snel inzicht geeft in: wat streef je na, wat staat het bereiken daarvan in de weg en waar komt dat door. Een voorbeeld daarvan uit de geboortezorg vind je hier:
problem-statement-matrix_voorbeeld_athena-instituut
Door VSV-leden (je kunt dit overigens in iedere groep en op ieder niveau doen) zo’n matrix in te laten vullen krijg je zicht op welke dilemma’s er spelen. Ook de deelnemers van het programma deden dit. Zodoende heb je ook meteen de basiselementen voor het formuleren van leervragen. Een leervraag is een (lange) zin die enerzijds verwoordt welke visie iemand heeft en welk doel hij nastreeft, en anderzijds benoemt welke barrière het bereiken daarvan (nog) belemmert. Een leervraag geeft dus altijd uitdrukking aan een dilemma: dít is waar ik heen wil, maar dát staat het in de weg. De eerste bijeenkomst in het programma leverde de volgende leervragen op:
DLA1_programma Gezonde geboortezorg
Samen vormen zij een ‘dynamische leeragenda’. In dit voorbeeld voeren twee thema’s de boventoon: enerzijds de positie van het VSV binnen het grotere geheel en anderzijds het creëren van draagvlak bij de achterban en van eenheid binnen het VSV. De eerste ideeën om deze aan te pakken werden in de slotdiscussie al uitgewisseld, en met deze opbrengst gingen de deelnemers terug naar hun eigen VSV’s. En daar hebben ze niet stilgezeten.
De tweede bijeenkomst bouwde voort op de opbrengst van de eerste sessie en op de activiteiten die de monitors in de tussentijd zelf met hun VSV hebben ondernomen. Eerst werd besproken hoe een en ander was verlopen en wat dit tot nu toe opleverde. Vervolgens werd er gewerkt aan doorontwikkeling. Wanneer je eenmaal weet aan welke leervraag je (als eerste) wilt werken is het zaak deze om te zetten in concrete acties. Dus: welke acties moet je ondernemen om de belemmeringen die je ervaart aan te pakken, en zo dichter bij je doel te komen? Het invullen van een four actions framework is een handige tool om bij een leervraag veel verschillende ideeën te genereren (divergeren) én inzichtelijk te maken: wat moeten we niet/minder, of juist meer/nieuw doen. Zie hier het voorbeeld uit het programma “Gezonde Geboortezorg’:
Four actions framework_voorbeeld_Programma ‘Gezonde geboortezorg’_Athena Instituut
Wanneer je zo een reeks ideeën hebt verzameld voor acties die je kunt ondernemen om de leervraag aan te pakken, is het nuttig om prioriteiten te stellen (convergeren). Een manier om dit te doen is te kijken naar hoeveel inspanning de bedachte acties enerzijds kosten, en hoeveel “impact” ze anderzijds hebben. Zo wordt duidelijk: wat is lonend om te doen, wat niet, wat is een lange termijn project en wat een “quick-win”. Zie hier het voorbeeld van de prioriteitenmatrix uit het Programma ‘Gezonde geboortezorg’:
Prioriteitenmatrix_voorbeeld_Programma Gezonde geboortezorg_Athena Instituut
Met nieuwe inspiratie, actieplannen en energie zijn de deelnemers hierna weer verder aan de slag gegaan met hun eigen VSV. In de laatste bijeenkomst van het programma zullen ze hun uitgewerkte plannen van aanpak ‘pitchen’. Die plannen worden daarna via deze website gedeeld, zodat ook andere VSV’s hiermee hun voordeel kunnen doen.
Deelname aan het programma, en meer nog, kartrekker zijn binnen je VSV, vraagt heel wat. Bij aanvang van het programma bleek het daarom voor veel VSV-leden moeilijk om de tijd of motivatie te vinden om aan te haken. Maar bij hen die dit wel deden gebeuren mooie dingen; zij geven zelf aan: het kost absoluut energie, maar gééft dat ook, omdat er echt resultaten geboekt worden. Binnen hun VSV’s worden flinke stappen gezet en mooie, nieuwe ideeën ontwikkeld én uitgevoerd. De VSV’s onderling leren van elkaars ideeën en helpen elkaar zo vooruit. En de toolbox en deze website bieden daarbij handvatten en structuur.
Klik op de links in de tekst en kijk bij ‘Tools & Tips’ voor meer informatie.
